Welke rol spelen ze? Hoe beïnvloeden ze de wisselkoersen en welke invloed hebben ze? Ontdek alles wat u moet weten over centrale banken in slechts vijf minuten.
Als monetaire autoriteit van de economie van een land zijn centrale banken verantwoordelijk voor de regulering van en het toezicht op het bancaire systeem van het land in kwestie. Zij zijn belast met het formuleren van het monetaire beleid van het land. Hoewel zij politiek onafhankelijk zijn, hebben zij een wettelijk monopolie in hun land met de bevoegdheid en verantwoordelijkheid voor de uitgifte van geld. Centrale banken worden omschreven als de "lender of last resort" ('de geldschieter in de laatste instantie'). Ze zijn verantwoordelijk voor het aanleggen van voldoende reserves en besturen het bankwezen door ervoor te zorgen dat commerciële banken niet met een aanbodtekort worden geconfronteerd, zoals het geval was tijdens de financiële crisis van 2008.
Centrale banken grijpen gewoonlijk in om al te grote en snelle waardeontwikkelingen van hun valuta te voorkomen. Dit zorgt ervoor dat deze niet te lang ondergewaardeerd of overgewaardeerd worden.
De belangrijkste interventiemethoden van de centrale bank zijn de uitgifte en opname van liquiditeiten in de binnenlandse valuta en massale valutaswaps gedurende een relatief korte periode. Om de koers van een valuta te verhogen, kan de centrale bank het aanbod van haar valuta verlagen waardoor de vraag naar de valuta toeneemt. Omgekeerd is de verkoop van de binnenlandse valuta in ruil voor een andere verhoogt het aanbod van een valuta en zal de waarde ervan dalen. Muntdevaluatie maakt binnenlandse goederen goedkoper dan buitenlandse goederen. Op zich heeft dit zowel positieve als negatieve gevolgen voor de valuta van een land.
Welke rol spelen centrale banken?
Centrale banken vervullen drie belangrijke functies:
- De markt reguleren
- Een van de hoofdfuncties van centrale banken is het reguleren van de economische activiteit door het vaststellen van rentetarieven, doorgaans aangeduid als de basisrente.
Basisrente
Hoewel zij de valutamarkt niet rechtstreeks beheersen, kunnen centrale banken inflatie en de wisselkoersen rechtstreeks beïnvloeden door het verhogen of verlagen van de basisrente. Dit is het instrument dat wordt gebruikt om banken met liquiditeit te herfinancieren. Dit is de belangrijkste indicator van de kredietkosten in een economie. Als de basisrente laag is, geeft dit aan dat de kredietkosten laag zijn. Dat bevordert economische groei.
- Beheer van de reserves in valuta’s
- Een andere functie van de centrale bank is het beheer van de reserves in buitenlandse valuta’s, de deviezenreserves.
- Afhankelijk van hun reserves kunnen centrale banken besluiten vreemde valuta aan te kopen of de lokale valuta te verkopen om de waarde ervan te beïnvloeden.
- Dit dient om de prijs van hun valuta te beheersen om onder- of overwaardering te voorkomen.
- Controle van de geldhoeveelheid in omloop
- Een centrale bank kan besluiten tot uitgifte of vermindering van liquiditeit in de binnenlandse valuta om de hoeveelheid geld in omloop te reguleren.
- Alle centrale banken spelen een essentiële rol. Op basis van het gewicht van de valuta en de grootte van de economie die zij vertegenwoordigen hebben sommige echter een internationale dimensie.
Welke centrale banken zijn het belangrijkst?
Tot de belangrijkste centrale banken behoren de Europese Centrale Bank, de Federal Reserve van de VS, de Bank of England, de Bank of Japan, de Zwitserse Nationale Bank en tenslotte de Bank of Canada. Vanwege het belang van hun land en hun valuta in de wereldeconomie gaat de invloed van deze centrale banken verder dan de grenzen van hun land.
Deelnemers in de valutamarkt besteden bijzondere aandacht aan de aankondigingen en interventies van deze centrale banken, aangezien hun beslissingen van invloed zijn op de meest verhandelde valutaparen en de wereldeconomie in het algemeen.
- De Europese Centrale Bank (ECB)
De Europese Centrale Bank zorgt voor de goede werking van de economische en monetaire unie van alle landen die de eenheidsmunt hebben ingevoerd.
- Zij staat aan het hoofd van het Europees Stelsel van Centrale Banken (ESCB). Dit bestaat uit de centrale banken van de eurozone en die van de landen die de eenheidsmunt binnen het blok nog niet hebben ingevoerd.
- Dit systeem dient de prijsstabiliteit en de goede werking van valutatransacties en betalingssystemen te waarborgen.
- De ECB stelt de rentevoeten vast voor de landen binnen de monetaire unie, verstrekt leningen aan commerciële banken op basis van de geldende basisrente, helpt het geld in omloop te reguleren en de inflatie onder controle te houden.
De ECB geeft ook toestemming voor de uitgifte van eurobankbiljetten (EUR) door de landen van de eurozone.
Wist u dat?
De ECB is uniek omdat zij als enige centrale bank ter wereld verantwoordelijk is voor het monetaire beleid van 19 landen van de eurozone, ondanks de diversiteit van de economische modellen binnen de eurozone. Het is volledig onafhankelijk van de EU-instellingen.
- De Federal Reserve (de Fed)
- De Fed in de Verenigde Staten is opgericht in 1913. Het is de beschermer van de Amerikaanse economie en 's werelds meest invloedrijke centrale bank.
- Zij houdt toezicht op het aanbod van dollars (USD) in circulatie en, vanwege het belang ervan, ook op de internationale liquiditeit.
- Zij stelt de rentetarieven vast via een comité, het Federal Open Market Committee. Dit comité vergadert acht keer per jaar om besluiten te nemen over het monetaire beleid en het bankwezen van de VS.
Wist u dat?
In tegenstelling tot de meeste centrale banken werkt de Fed volgens een gedecentraliseerde structuur. Op federaal niveau wordt het beheerd door de Raad van Gouverneurs. Op regionaal niveau opereren 12 Federal Reserve Banks als particuliere entiteiten.
- De Bank of England (BoE)
- De Bank of England is sinds 1997 een onafhankelijke entiteit.
- Zij is eigendom van de Britse staat en wordt gereguleerd door de UK Financial Service Authority (FSA).
- Zij zorgt voor prijsstabiliteit en gezonde bancaire en financiële systemen in het Verenigd Koninkrijk.
- Al meer dan 300 jaar geeft zij bankbiljetten in ponden (pound sterling, GBP) uit en beheert zij de geldhoeveelheid in omloop.
Wist u dat?
Het Verenigd Koninkrijk was tussen 1990 en 1992 lid van het ERM (Europees wisselkoersmechanisme), de voorloper van de EMU (Europese Monetaire Unie). Op 16 september 1992, ook bekend als 'Black Wednesday', werd het land echter uit het ERM gezet. De Bank of England was niet in staat de devaluatie van het Britse pond te stoppen, terwijl de invoering van de eenheidsmunt de stabilisatie van de Europese valuta’s rond een bepaalde koers vereiste. Dit was de voorbode van de handhaving van de nationale valuta van het Verenigd Koninkrijk.
- De Bank of Japan (BoJ)
- De Bank of Japan werd opgericht in de 19e eeuw met de invoering van de yen (JPY) en is sinds 1998 onafhankelijk.
- De Bank of Japan beheert de uitgifte van bankbiljetten en waarborgt de financiële stabiliteit van het land.
- Evenals andere centrale banken in de wereld draagt zij bij tot prijsstabiliteit en stelt zij de rentetarieven vast om te zorgen voor relatief stabiele kredietkosten en een liquide markt
Wist u dat?
Als reactie op het uiteenspatten van de vastgoedzeepbel en de daaropvolgende financiële crisis eind jaren negentig heeft de Bank of Japan als pionier bepaalde monetaire beleidsmaatregelen genomen, die sindsdien steeds vaker ingezet zijn:
- Nul-rentebeleid om deflatie om te buigen (1999).
- Beleid voor kwantitatieve versoepeling (2001).
- De Zwitserse Nationale Bank (SNB)
De Zwitserse Nationale Bank (SNB) is de centrale bank van de Zwitserse Bondsstaat. Zij stelt het monetaire beleid van het land vast en is belast met uitgifte van de nationale valuta, de Zwitserse frank (CHF).
- De hoofdtaak van de SNB is zorgen voor prijsstabiliteit op de Zwitserse markt.
- Zij geeft bankbiljetten in Zwitserse franken uit en stelt rentevoeten vast om de inflatie te matigen.
- De SNB beheert de deviezen- en goudreserves van het land.
Wist u dat?
In tegenstelling tot de meeste grote centrale banken geeft de Zwitserse Nationale Bank aandelen uit aan particuliere beleggers. In 2017 hadden individuele aandeelhouders 23,6% van de bank in handen.
- De Bank of Canada (BoC)
De Bank of Canada (BoC) is de centrale bank van Canada en is verantwoordelijk voor het monetaire beleid van het land.
- Zij bepaalt de geldende rentetarieven in het land en regelt de geldhoeveelheid in omloop.
- Zij beheert ook de buitenlandse valutareserves van Canada en geeft bankbiljetten uit in de binnenlandse valuta, de Canadese dollar (CAD).
Hoewel alle centrale banken een essentiële rol spelen, hebben sommige een grotere invloed op de valutamarkt, afhankelijk van de economie en de valuta die zij vertegenwoordigen.
Zij hebben alle een gemeenschappelijk doel: het waarborgen van prijsstabiliteit binnen een land of een monetaire unie. Om hun doelen te bereiken, worden verschillende interventiemethoden toegepast.
De aankondigingen en interventies van de centrale bank zijn doorgaans een aanwijzing voor de belangrijkste economische indicatoren van een land. Door deze op de voet te volgen, krijgt u een beter inzicht in de ontwikkelingen op de valutamarkt en kunt u anticiperen op potentiële valutaschommelingen. Onze jaarlijkse FX-kalender is ideaal om de geplande vergaderingen van de centrale banken te volgen [link].
____________________________
Over iBanFirst
iBanFirst is een internationale betalingsinstelling die een online platform aanbiedt voor transacties in vreemde valuta. Als alternatief voor de traditionele bank biedt iBanFirst een unieke betalingservaring en een pakket aan financiële diensten.
Dankzij iBanFirst kunnen financiële departementen betalingen uitvoeren in elke valuta, valutarisico’s afdekken en hun internationale groei financieren.
In 2021 hebben onze klanten gezamenlijk meer dan 50 miljoen euro bespaard op hun internationale betalingen. Benieuwd hoeveel uw bedrijf kan besparen op bankkosten? Bereken het zelf met onze besparingscalculator:
